Over dromen, data en de nieuwe realiteit van werk
Wat wil je later worden? In Frankrijk is dat niet alleen een vraag die kinderen op school krijgen, maar ook een onderwerp dat veel zegt over de samenleving zelf. Want wie kiest waarvoor, op welke leeftijd, en waarom? En wat gebeurt er met die dromen als jongeren 18 zijn, of 25, of 30?
In dit artikel nemen we je mee langs de feiten, cijfers én veranderingen in Franse beroepskeuzes – met een blik op jongerencultuur, opleidingen, bijbanen en de weg naar werk.
Klassiek beeld: dokter, leraar of ambtenaar
Tot voor kort stonden drie beroepen steevast bovenaan als je Franse jongeren vroeg wat ze later wilden worden:
- Médecin (arts) – status, zekerheid en maatschappelijk aanzien
- Professeur (leraar) – stabiliteit, veel vakantie, dienst aan de samenleving
- Fonctionnaire (ambtenaar) – levenslange baan, vaste werktijden, pensioen
Dat heeft te maken met het Franse model waarin de staat lang dé werkgever was. Veel ouders in de jaren ’70 en ’80 werkten in het onderwijs, bij de SNCF, op een ministerie of voor de gemeente. De droom? Veiligheid.
Maar dat beeld verschuift.
Wat jongeren nu écht willen
Volgens recente cijfers van INSEE en het ministerie van Onderwijs (2023):
- Slechts 14% van de 15- tot 25-jarigen wil nog “fonctionnaire” worden
- Meer dan 30% noemt een beroep in digitale technologie of media als ideaal
- Bij meisjes is er een groeiende interesse in zorg & psychologie
- Jongens kiezen opvallend vaker voor ondernemen of techniek
Wat opvalt: jongeren willen autonomie, zinvol werk én flexibiliteit. En als het even kan: geen vaste 9-tot-5.
Opleidingen en keuzes
Het Franse onderwijssysteem is strak georganiseerd. Na de collège (tot 15 jaar) moeten jongeren kiezen:
- Lycée général → voor universitaire studie
- Lycée technologique → voor hbo-richting
- Lycée professionnel → voor vakopleiding (bakker, kapper, installateur)
Maar steeds meer jongeren switchen onderweg. Universiteiten kennen een hoog uitvalpercentage in het eerste jaar. Bijna 1 op de 3 studenten verandert binnen 2 jaar van richting.
Populaire studies in 2024:
- Informatica & AI
- Zorg en paramedische opleidingen
- Milieuwetenschappen en “green jobs”
- Psychologie en maatschappelijk werk
- Communicatie en digital marketing
En bijbanen?
Meer dan 40% van de Franse jongeren tussen 18 en 25 heeft een job étudiant:
- In supermarkten of horeca
- Als bezorger of hulp in de zorg
- Freelance op sociale media (content, video’s, bijles geven online)
Nieuw fenomeen: micro-ondernemerschap via platformen. Denk aan jongeren die op Vinted kleding verkopen, bijles geven via apps, of kleine klussen doen via LeBonCoin of TaskRabbit-achtige diensten.
Regionale verschillen
In stedelijke regio’s (zoals Île-de-France, Lyon, Bordeaux) zijn technologie en diensten dominant. Jongeren daar kiezen vaker voor start-ups, design of media. Op het platteland (zoals in de Haute-Saône of Auvergne) zijn ambachtelijke beroepen, zorg en landbouw nog sterk aanwezig.
Een opvallende trend: jongeren keren soms na hun studie terug naar hun streek om kleinschalig te ondernemen. Een ambacht, een ecologische boerderij, een kapsalon in eigen dorp.
Leeftijd en eerste baan
Gemiddeld beginnen Franse jongeren met hun eerste ‘echte’ baan tussen 22 en 25 jaar. Maar de overgang van studie naar werk verloopt minder lineair dan vroeger.
Meer dan 60% van de jongeren tussen 25 en 30 heeft:
- Meerdere tijdelijke contracten gehad (CDD)
- Freelance of via interim gewerkt
- Een periode van werkloosheid of heroriëntatie gekend
Toch zijn ze optimistisch: 7 op de 10 zeggen “ik wil werk doen dat past bij wie ik ben, niet alleen om geld te verdienen”.
Slotgedachte
De Franse jongere van nu zoekt zijn weg tussen structuur en vrijheid, tussen diploma en identiteit. Beroepen veranderen, waarden verschuiven, en werk is steeds meer iets persoonlijks geworden.
Ze zijn minder honkvast dan hun ouders, maar vaak bewuster. Minder gericht op status, meer op betekenis. En wie weet: misschien willen ze morgen weer iets anders worden. En dat mag.
“Le plus beau métier, c’est celui qui a du sens.”
Het mooiste beroep is dat met betekenis.